İl’de Kemik Erimesine Dikkat
Osteoporoz, halk arasında kemik erimesi olarak
bilinir. Kemik erimesi, düşük kemik kütlesi ve kemik yapısının bozulması sonucu
kemik kırılganlığının ve kırık olasılığının artması ile karakterize bir iskelet
sistemi hastalığı.
Konuyla ilgili İl sağlık müdürlüğünce yapılan bilgilendirmede; “Ne kadar yaygın bir sorun ile karşı karşıyayız? Elli yaşın üzerindeki her üç kadından biri ve her beş erkekten biri kemik erimesine bağlı kırık riski altındadır. Dünyada her üç dakikada bir bu hastalık nedeni ile kırıkların ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Kemik erimesinin en sık görüldüğü grup menopoz sonrası kadınlar olsa da, hastalık çocuklarda ve erkeklerde de görülmektedir.
Hastalık nasıl seyreder? Hastalık nedeniyle kemiklerin yoğunluğu azalmakta, kalitesi bozulmakta ve bu hastalığa bağlı olarak kırıklar oluşmaktadır. Hastalık “sessizce” ilerleyebilmekte, kimi zaman oluşan kırıklar fark edilememektedir. Dolayısı ile hastalık için “sinsi” sözcüğü de kullanılabilir. Kemik erimesi nedeniyle kırıklar hafif bir düşme ya da çarpmadan sonra oluşabilirken, daha sık olarak omurga, el bileği, kalça ve omuza yakın bölgedeki üst kol kemiğinde görülmektedir. Kemik erimesi nedeniyle omurlarda görülen çökme kırıklarına bağlı olarak meydana gelen boy kısalması da belirtiler arasındadır. Oluşan kırıkların en ciddi olanı ileri yaştaki kişilerde görülen ve yaşamı ciddi şekilde tehdit eden kalça kırığıdır.3 Hastalığın tanısı uzman hekimler tarafından konulmaktadır. Nasıl önleyelim ? Nasıl erken tedavi edelim? Hastalıktan korunmak için ve/veya erken tanı ve tedavi olanaklarından yararlanabilmek aşağıda yazılı olan beş temel adım dikkate alınmalıdır:
1. Düzenli fizik aktivite yapılması 2. Sağlıklı
kemik gelişimi için Kalsiyum ve D vitamininden zengin besinlerin tüketilmesi 3.
Riskli davranışlardan kaçınılması a. Örneğin; sigara içmemek, beden kitle
indeksi değerini istenilen aralıkta tutabilmek gibi. i. Sigara içildiğinde
kemiğin kırılma riski %29 artmaktadır. ii. Beden kitle indeksi değerinin 20’nin
altında olduğu durumlarda da kırık riskinin arttığı ifade edilmektedir. 4.
Hastalık açısından risk faktörlerinin saptanması 5. Gereksinim halinde
hastalığın tedavi edilmesi Kemik erimesinin önlenmesi için ilk basamak
çocukluk, ergenlik ve gençlik dönemlerinde iyi bir kemik gelişiminin
sağlanmasıdır. Çünkü kemikler doğumdan ergenliğin sonuna kadar sürekli gelişir
ve büyür, 20’li yaşlarda en üst düzeyde güce ulaşır. Kadınlarda menopoz sonrası
dönemde kemik kaybı hızı artar. Erkeklerde ise kemik kaybı 50’li yaşlarda
başlar ancak kayıp hızı kadınlardan daha yavaştır. Bu aşamada alınacak önlemler
kemik kaybını yavaşlatabilir. D vitamini de kemik sağlığı, kalsiyum emilimi ve
kas gücü açısından önemli role sahiptir. Diyetle yeterli miktarda alınması
mümkün olmaması durumunda gerekli destek tedavisinin hekim kontrolünde
verilmesi önerilmektedir. Düzenli olarak yapılan fizik aktivite hem kemik
erimesinden korunma için hem de sağlıklı yaşam için bütün yaşlar için oldukça
önemlidir. Düzenli ağırlık kaldırma ve kas-güçlendirme hareketleri kemikleri
güçlendirmek ve kasları korumak için her yaşta yararlı ve önemlidir. Bu tür
hareketlerin bir başka yararı da düşme ve kırık riskini azaltması ve kemik
yoğunluğunu orta derecede arttırabilmesidir. 4,5 Dünya Osteoporoz Günü için bu
yıl ne(ler) önerilmektedir? 20 Ekim Dünya Osteoporoz Günü 1996 tarihinde
Birleşik Krallık Ulusal Osteoporoz Derneği tarafından başlatılan ve desteklenen
bir kampanya ile başlamış ve o günden beri Uluslararası Osteoporoz Vakfı
tarafından organize edilen ve dünyada osteoporozun önlenmesi, tanısı ve
tedavisi için küresel farkındalık yaratmak adına kutlanan bir gün haline
gelmiştir. Gün, 1999 yılından bu yana ise “tematik” bir etkinlik olarak
organize edilmektedir. Günümüzde dünya çapında yaklaşık 90 ülkede ulusal
osteoporoz dernekleri tarafından yapılan kampanyaları içermektedir. 7 Dünya
Osteoporoz Günü 2015 yılı teması “Sofranızı Kemiklerinizin Sağlığı İçin Kurun”
(Serve Up Bone Strength) olarak belirlenmiştir. Bu tema ile kemiklerin daha
güçlü ve sağlıklı olması için yaşam boyu doğru (sağlıklı) besinler
tüketilmesine dikkat çekilmesi amaçlanmaktadır. Kalsiyum, D Vitamini ve protein
içeren gıdaların tüketimi kemik erimesinden korunmak için oldukça büyük bir
öneme sahiptir. Bunlardan zengin bazı gıdalar arasında; süt, yoğurt, peynir,
lahana, fındık, ceviz, et, kuru meyveler, balık yer almaktadır” ifadelerine yer
verildi.